Nowy model matematyczny oferuje przekonującą odpowiedź na zagadkę zniknięcia neandertalczyków: być może nie wymarli oni całkowicie, ale zniknęli wśród ludzkości w wyniku asymilacji genetycznej. Teoria ta sugeruje, że zamiast „w ogóle umrzeć”, neandertalczycy stopniowo zanikali, gdy ich geny połączyły się z genami Homo sapiens na przestrzeni tysięcy lat.
Wcześniej nie zawsze akceptowano fakt, że neandertalczycy i ludzie współcześni łączą się w pary. Jednak ostatnie odkrycia w dziedzinie genetyki i archeologii dostarczają mocnych dowodów na to, że nasi przodkowie byli związani romantycznie w całej Eurazji przez dziesiątki tysięcy lat. Obecnie ludzie bez afrykańskiego pochodzenia zawierają około 1 do 4 procent DNA neandertalczyka, co stanowi wyraźny dowód tego starożytnego mieszania.
Dokładny powód zniknięcia neandertalczyków około 40 000 lat temu pozostaje niejasny. Chociaż prawdopodobnie pewną rolę odegrały takie czynniki, jak zmiana klimatu, ograniczona różnorodność genetyczna i konkurencja z naszym gatunkiem, nowe badanie oferuje inną perspektywę.
Andrea Amadei, chemik obliczeniowy na Uniwersytecie Tor Vergata w Rzymie, wraz z genetyczką ewolucyjną Julią Lin ze Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Nauk i Technologii Wodnych oraz ekologiem Simone Fattorinni z Włoskiego Uniwersytetu L’Aquila opracowali model, który bada dryf genetyczny jako główny czynnik napędzający.
Ich odkrycia sugerują, że nawet bez jakiejkolwiek przewagi w zakresie przeżycia, jaką zapewniają geny neandertalczyka, stopniowe wchłanianie przez dużą populację Homo sapiens mogło doprowadzić do praktycznie całkowitej asymilacji genetycznej w ciągu 10 000 do 30 000 lat. Biorąc pod uwagę potencjalne korzyści płynące ze stosowania niektórych genów neandertalczyka, teoria ta byłaby jeszcze bardziej przekonująca.
Model ten wykorzystuje wskaźniki urodzeń obserwowane we współczesnych społeczeństwach łowieckich, aby przewidzieć, jak szybko mniejsze grupy neandertalczyków zostaną rozrzedzone w wyniku ekspansji populacji ludzkiej – scenariusz poparty dowodami archeologicznymi, które sugerują stopniowy, a nie nagły upadek neandertalczyków w Europie.
Przeplatające się wątki człowieczeństwa i dziedzictwa neandertalczyka
Obraz wyłaniający się z tego badania jest zgodny z najnowszymi odkryciami wskazującymi na wcześniejsze niż wcześniej sądzono migracje Homo sapiens z Afryki, które mogły rozpocząć się ponad 200 000 lat temu. Każda fala migracji wchodziłaby w interakcję z istniejącymi populacjami neandertalczyków, powodując mieszanie się genów podobne do połykania piasku przez rozległy ocean.
Niektórzy naukowcy propagują pogląd, że Homo sapiens i neandertalczycy nie byli różnymi gatunkami, ale raczej różnymi populacjami w ramach większego „zjednoczonego gatunku ludzkiego”.
Neandertalczycy byli niesamowicie zdolni do adaptacji i inteligentni: wytwarzali złożone narzędzia, tworzyli sztukę naskalną, władali ogniem i prawdopodobnie używali złożonej komunikacji, która była bardziej zaawansowana niż zwykłe krzyki. Chociaż ich odrębne kultury i populacje zniknęły, dziedzictwo genetyczne żyje w każdym z nas.
Nie jesteśmy spokrewnieni tylko z neandertalczykami; są także naszymi przodkami – złożoną i fascynującą częścią historii ewolucji człowieka.
